Dünya üzerinde eğitimin ortaya çıkması insanlık tarihi kadar eskidir.

Eğitim, genel bir ifadeyle ailede başlayıp eğitim kurumlarında devam eden bilinçlenmenin kavramı ve eylemidir.

Bu eylemin büyük bir kısmını oluşturan üniversitelerin tarihi nereye dayanmaktadır?

Dünyanın en eski üniversitesi nerede, ne zaman ve hangi amaçla kurulmuştur? Verdiği eğitimin hangi bilimleri içine aldığını biliyor muyuz?

Sorularımızın cevabına hep birlikte bakalım..

***

Dünyanın en eski üniversitesi yerleşke olarak Türkiye’de Harran Üniversitesi’dir.

İlginç bir bilgi olmasına göre şaşırtıcı değildir. Bildiğimiz üzere medeniyetlerin ilk başladığı yerlerdendir Şanlıurfa…

***

Bu üniversitenin kuruluşu kaynakların da ifadesi eşliğinde 10. yüzyıla dayanmaktadır. Fakat üniversite 1920 yılında günümüz üniversitelerine denk eğitim vermeye başlamıştır.

Tabi ki 10. yüzyıldan önce dünyada kurulan başka üniversiteler de vardır. Örneğin, bir rivayete göre günümüz koşullarıyla eğitim veren 859 yılında Fas’ta Cami’ül-Kureviyyin adında bir üniversite kurulmuştur.

Fakat verdiği eğitim sadece dini içerikli olduğu söylenmektedir.

***

Başka bir üniversite ise Abbasiler döneminde Bağdat’ta kurulan adının ulaşılamadığı bir üniversitedir.

Yine sadece dini eğitimleri ile ön plana çıkmış bir eğitim kurumu olduğu söylemler arasındadır.

Üniversitenin geçmişi ve mekansal konumu oldukça geniştir. Ama üzerinde durulduğu gibi eğitim yöntemleri sınırlıdır.Yine bir örnek verilmesi gerekirse Mısır’daki El-Ezhar 989 yılında kurulmuştur.

***

Eğitimin tarihini incelediğimizde karşımıza çıkan bu bilgiler değerlendirildiğinde hepimizin de takdir edeceği gibi gelişme beklemek çok tuhaf bir istek olmamalı.

Üniversitenin tarihi de gördüğümüz gibi eskilere dayanmaktadır.Verdikleri eğitimin seviyesi ya da sağladığı olanaklar kısıtlı olsa da bir yerlerde eğitimin başlaması güzel.

Hem şu anda da o zamanların bile eğitimini günümüzde veremeyen üniversiteler bulunmakta.

***

Önemli olan kendini tekrar etmeyen daima ilerleyen bir eğitimdir.

Genel olarak bakıldığında gelişmiş ülkelerde eğitim standarttır.

Bir düzen bulunmuş ve yeniliğe açık bir şekilde devam etmiştir. Çoğu da başarılıdır.

Fakat gelişmekte olan ülkelere ve gelişmemiş ülkelere baktığımızda eğitim sisteminde belli bir düzeni olmayan, eğitimde kendi rakipleri arasında hep bir adım geri kalan üniversiteler vardır.

Sistematikleşmedikçe başarının geleceği ve eğitimin ilerleyeceğine olan inanç düşer.

EMRE ÇİĞDEM

13.08.2013